Stuptuty górskie nazywane są także ochraniaczami na buty w góry. Ta opisowa nazwa wskazuje na ich rolę. Niektórzy twierdzą, że są niemal niezbędnym akcesorium dla zimowych wycieczkowiczów.
Czym są stuptuty górskie i jak wybrać najlepsze? Wszystko wyjaśniamy w dalszej części artykułu.
Stuptuty górskie – co to i po co?
Nazwa „stuptuty” pochodzi od francuskiego „stop tout”, czyli „zatrzymać wszystko”. Wyglądają niepozornie: jak tuby uszyte z nieprzepuszczalnego materiału. Zakładamy je na spodnie, chronią kostki i łydki. Ich zadaniem jest tworzyć dodatkową barierę między naszym ciałem a czynnikami atmosferycznymi.
Dobre stuptuty górskie chronią spodnie przed zabrudzeniem się błotem, zapobiegają nalaniu się wody do butów podczas deszczu, a także uszczelniają połączenie buty – spodnie zimą, podczas opadów śniegu. Stuptuty górskie przydadzą się nawet podczas wędrówek po piaszczystym terenie, zapobiegając dostawaniu się do butów drobnych kamyczków, które mogłyby spowodować obtarcia i rany.
Jakie stuptuty górskie wybrać?
Możemy zdecydować się na zwykłe stuptuty górskie albo ich szczególny rodzaj – overbooty. Przylegają one szczelnie do butów trekkingowych dzięki kołnierzowi z gumy. Pozwalają na przemieszczanie się w nawet bardzo głębokim śniegu.
Niezależnie, czy wybierzemy zwykłe stuptuty górskie, czy overbooty, musimy zwrócić uwagę na ich:
- Szczelność
- Materiał
- Długość
- Mocowanie
- Konserwację
- Dopasowanie do płci i wieku
Jakie stuptuty górskie kupić? Szczelność
Szczelność w stuptutach górskich jest bardzo ważna, w końcu po to je kupujemy, by wszystko zatrzymały. Nie ma nic gorszego, niż wlewająca się do butów woda, szczególnie zimna – może ona powodować nie tylko dyskomfort, ale i sprzyjać wychłodzeniu organizmu. To z kolei może prowadzić do spadku odporności i infekcji, a na to nikt raczej nie ma ochoty.
Dobre stuptuty górskie nie przepuszczą ani jednego płatka śniegu i ani jednej kropli wody.
Najlepsze stuptuty górskie – materiał
Stuptuty górskie powinny być uszyte z dobrej jakości materiału. Powinien być on szczelny, nieprzepuszczający – jak już zresztą ustaliliśmy – ale także bardzo wytrzymały. Stuptuty górskie będą narażone na ocieranie o skały i duże przeciążenia podczas górskich wędrówek, a w momencie, gdy materiał zostanie przerwany, staną się właściwie bezużyteczne.
To, co cechuje dobre stuptuty górskie, to fakt, że są oddychające i lekkie. Jeśli ważą niedużo, wygodnie nosi się je na nogach, zajmują też mniej miejsca po spakowaniu do plecaka.
Zazwyczaj stuptuty górskie wykonane są z materiałów syntetycznych, które można zaliczyć do nowoczesnych i odpornych tak na warunki atmosferyczne, jak i fizyczne uszkodzenia. W najlepszych stuptutach górskich znajdziemy membranę Gore-Tex, która zapewnia dostęp powietrza do skóry nawet w całkowicie szczelnych modelach.
Jak już wspomnieliśmy, stuptuty górskie narażone są na uszkodzenia od skał, twardego śniegu czy raków, dlatego producenci często decydują się na wzmocnienie ich superwytrzymałymi materiałami w najbardziej newralgicznych miejscach.
Zobacz też jaki mały plecak w góry wybrać?
Jakie stuptuty górskie kupić? Długość
Długość to parametr, który łatwo ocenimy na pierwszy rzut oka. Krótkie stuptuty górskie sprawdzą się świetnie na wycieczki latem, a także gdy zależy nam, by ekwipunek był możliwie mały i lekki. Są także tańsze.
Długie stuptuty górskie są może i droższe, ale jednocześnie lepiej chronią. Zdecydujmy się na nie, jeśli wybieramy się w bardzo trudny, błotnisty teren lub spodziewamy się obfitych opadów śniegu.
Najlepsze stuptuty górskie – mocowanie
Stuptuty górskie mocujemy do spodni, a także do butów. Rodzaje mocowania, z którymi możemy się tu spotkać, to
- Zamki błyskawiczne
- Rzepy
- Ściągacze
- Haczyki do otworów na sznurowadła
- Paski na podeszwę buta
Dobre stuptuty górskie charakteryzują się tym, że stosuje się w nich kilka systemów mocowań, aby jak najlepiej przylegały do odzieży i obuwia. Zamki błyskawiczne zapina się najszybciej, ale jednocześnie są systemem dosyć awaryjnym i często się psują. A zepsuty zamek w stuptutach górskich może skutecznie popsuć nam plany, dlatego warto, by uważnie obejrzeć suwak i ocenić jego wytrzymałość.
Rzepy z kolei mają tendencję do zużywania się w czasie. Mogą występować samodzielnie lub być dodatkowym zabezpieczeniem suwaków. Ważne, by rzep był bardzo mocny, aby przypadkiem się nie rozpiął. W najlepszych stuptutach górskich wręcz trzeba się z nim mocować, aby ściągnąć ochraniacze z nóg.
Ściągacze powinny być możliwie elastyczne i wyposażone w stoper, dzięki czemu mamy możliwość lepszego dopasowania ich do wymiaru naszych nóg.
Aby stuptuty nie zsuwały się z butów, mocuje się je za pomocą haczyków do otworów na sznurowadła. Dodatkowym zabezpieczeniem, które występuje równolegle, są opinacze, czyli paski poprowadzone pod podeszwą buta. Powinny być maksymalnie wytrzymałe, ponieważ będą narażone na ogromne obciążenia i pocieranie zarówno ze strony podłoża, jak i podeszwy buta. Unikajmy stuptutów górskich ze stalową linką.
Jakie stuptuty górskie kupić? Konserwacja
Stuptuty górskie są elementem wyposażenia, narażonym na wiele zabrudzeń. Niestety, nie powinniśmy prać ich w pralce z detergentami. Jeśli chcemy koniecznie wrzucić je do automatu, to tylko na delikatny program. Najlepiej prać je ręcznie, usuwając co trudniejsze zabrudzenia przy pomocy miękkiej szczoteczki. Niektóre modele wymagają zaimpregnowania po praniu.
Zobacz też jaki zestaw survivalowy w góry wybrać.
Jakie stuptuty górskie wybrać? Czy wiek i płeć ma znaczenie?
Odpowiadając na pytanie z nagłówka – oczywiście! Na rynku znajdziemy kolorowe, wesołe i niewielkie stuptuty górskie dla dzieci, z których zadowoleni będą najmłodsi maniacy trudnych wypadów.
Modele damskie i męskie stuptutów górskich różnią się rozmiarami, a także kolorami. Producenci dbają, aby każdy znalazł coś dla siebie. Mimo to, i tak większość produktów pozwala na regulację rozmiaru w dość szerokim zakresie.
Cena stuptutów górskich
Stuptuty górskie cechują się dość sporą rozpiętością cenową. Najtańsze znajdziemy już za niewiele ponad 20 złotych, jednak z ich jakością może być różnie. Jeśli chcemy kupić dobre stuptuty górskie, musimy się liczyć z wydatkiem co najmniej 70 złotych. Najdroższe modele mogą kosztować nawet 300 złotych.
Gdzie kupić stuptuty górskie?
Stuptuty górskie kupimy w dobrych sklepach turystycznych i sportowych, oraz oczywiście w profesjonalnych sklepach dla górołazów. Producenci, oferujący najlepsze stuptuty górskie, to między innymi Salewa, Kohla, Black Diamond i inni.
Opinie o stuptutach górskich
Jak już wspomnieliśmy, zimowa wędrówka po górach wydaje się niemal niemożliwa bez dobrych stuptutów górskich. Co Wy o nich sądzicie? Może jesteście w stanie polecić szczególnie jakieś modele? Czekamy na opinie o stuptutach górskich w komentarzach pod artykułem.
Stuptuty górskie / Ranking najlepszych
Chętnie kupowane, sprawdzone modele znajdziecie w naszym rankingu najlepszych stuptutów górskich. Może on się okazać świetną wskazówką podczas zakupów.